Op naar een wereldtaal?
Wikipedia stelt:
- Het gebruik ervan strekt zich (ver) uit voorbij geografische grenzen
- Het gebruik ervan is ook frequent buiten wat als het eigenlijke taalgebied van de betrokken taal wordt beschouwd
- De taal is een officiële taal in een of meer staten waar zij niemands moedertaal is
- Internationale organisaties maken gebruik van de taal als officiële taal
- Het aantal sprekers is relatief groot, in vergelijking met dat van andere talen
- Onder die sprekers bevindt zich een aanzienlijk deel dat de wereldtaal als tweede taal bezigt.
- De wereldtaal fungeert als internationaal communicatiemiddel
Het Nederlands is geen wereldtaal, laat staan het Fries. Esperanto was ooit bedoeld als een wereldtaal, maar is nooit echt van de grond gekomen. Snel een interessant rijtje. Zwahili kent 140 miljoen sprekers, Indonesisch 163 miljoen, Portugees 217 miljoen. Bengaals 250 miljoen, Russisch 272 miljoen, Arabisch 353 miljoen, Hindi 380 miljoen, Spaans 466 miljoen, Engels 765 miljoen en op nummer 1…. Jawel: Mandarijns met 1026 miljoen sprekers. Ni hao, had u een ander lijstje ‘top of mind’?
Om de zoveel tijd laait de discussie weer op om met zijn alleen met een mond te gaan spreken. “Een taal waaraan iedereen kan toevoegen en bijdragen wat ze willen bewaren uit hun eigen talen. Binnen een paar generaties zal iedereen in staat zijn om elkaar te begrijpen en de communicatiebarrières overwinnen die al veel te lang mensen hebben verdeeld, en zo vaak ertoe hebben geleid dat zij elkaar niet begrepen, niet konden samenwerken en nodeloos in conflict kwamen. Daarnaast tonen de demografische gegevens aan dat we met de huidige globalisering al in toenemende mate ontwikkelen in die eentalige richting”, kopt een collega-nieuwsblog al je snel online zoekt.
Maar zijn we er wel aan toe om onze moedertaal op te offeren? En wat is de basis van zo’n nieuwe taal? Het Engels heeft al bewezen op veel plaatsen te werken. Talloze leenwoorden en leenvertalingen en stijlen uit het engels worden wereldwijd gebruikt. Ook populaire straattaal kent altijd veel woorden uit het Engels. Het lijkt een succesvolle verzameling van allerlei talen die eeuwenlang door kruisbestuiving zijn samengekomen en nu klaargestoomd wordt om de mondiale moedertaal te worden. De invloed van Amerikaans Engels op het wereldtoneel is duidelijk voel- en zichtbaar.
Veel talen zijn ook al verdwenen. Ethnologue, een invloedrijke catalogus van talen, telt momenteel 7079 levende en gesproken talen. Maar dat cijfer ligt niet vast, en de tellingen
variëren ook historisch. Zo gaf de Encyclopedia Britannica van honderd jaar geleden aan dat er ongeveer duizend talen waren, over de gehele wereld. Uiteraard zijn er de laatste honderd jaar geen duizenden talen bijgekomen. Ze zijn ontdekt, gecatalogeerd en bestudeerd door de wetenschap. Zo zal het onbekend blijven hoeveel talen men drieduizend jaar geleden in Afrika sprak. Ook worden er nu meerdere honderden, misschien zelfs enkele duizenden talen bedreigd. Veel talen worden door weinig mensen gesproken luid een van de verklaringen. Wat op zich weer een gevolg kan zijn van de grote verschillen in variatie tussen de taalfamilies. De Europese taalfamilie bijvoorbeeld, kent een flinke tweehonderd talen, maar in Papoea-Nieuw-Guinea, waar minder dan vier miljoen mensen leven, spreekt men naar schatting ruim achthonderd verschillende talen. Een groot deel van die talen wordt slechts gebezigd door zeer weinig mensen.
Voorlopig houden we ons maar vast aan de technologische ontwikkeling die machine learning en kunstmatige intelligentie doormaakt. Het gaat razendsnel. En waarschijnlijk
kan straks iedereen gewoon zijn eigen taaltje blijven spreken en hoeven we niet terug naar de schoolbanken voor een bijlesje ‘Lingo Universalis’.